Πώς το Βερολίνο ωφελήθηκε σημαντικά από την ελληνική κρίση

Μελέτη

Η Γερμανία, η οποία τηρεί σκληρή γραμμή έναντι της Αθήνας, έχει επωφεληθεί σημαντικά από την οικονομική και χρηματοοικονομική κρίση της Ελλάδας, τονίζει ένα γερμανικό ινστιτούτο οικονομικών μελετών σε έρευνά του η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του Ινστιτούτου Οικονομικής Έρευνας του Λάιμπνιτς (IWH), η Γερμανία έχει μπορέσει να πραγματοποιήσει εξοικονόμηση δημοσιονομικών πόρων ύψους περίπου 100 δισεκατομμυρίων ευρώ από την έναρξη της ελληνικής κρίσης το 2010, ήτοι πάνω από 3% του ΑΕΠ.

«Οι εξοικονομήσεις αυτές υπερβαίνουν το κόστος της κρίσης ακόμη και εάν η Ελλάδα δεν αποπληρώσει πλήρως το χρέος της» (σ.σ. στην ονομαστική του αξία), γράφουν οι οικονομολόγοι του Ινστιτούτου Λάιμπνιτς. «Η Γερμανία επομένως σε κάθε περίπτωση κέρδισε από την κρίση στην Ελλάδα», συνεχίζουν.

Οι ειδικοί του ινστιτούτου έκαναν υπολογισμούς βάσει ενός μοντέλου του τι θα συνέβαινε χωρίς την κρίση και με την κρίση για να υπολογίσουν πώς θα διακυμαίνονταν τα επιτόκια των γερμανικών ομολόγων και ποιες θα ήταν οι τοποθετήσεις τους, καταλήγοντας στο προφανές συμπέρασμα ότι η κρίση τους ώθησε να κάνουν τις κατά το δυνατόν πιο ασφαλείς τοποθετήσεις. «Κατά τη διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, η Γερμανία κέρδισε εξαιτίας αυτού με δυσανάλογο τρόπο».

Επίσης το Ινστιτούτο προσπάθησε να εκτιμήσει ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις μιας ουδέτερης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για τη Γερμανία την ίδια περίοδο.

Με βάση τους υπολογισμούς του ινστιτούτου, κατά μέσον όρο τα επιτόκια δανεισμού της Γερμανίας από το 2010 μέχρι σήμερα θα ήταν «κατά 3% υψηλότερα από ό,τι στην πραγματικότητα», και αυτό το γεγονός σημαίνει ότι το Βερολίνο πραγματοποίησε «συνολική εξοικονόμηση δημοσιονομικών δαπανών τουλάχιστον 100 δισεκατομμυρίων ευρώ τα τελευταία τεσσεράμισι χρόνια».

Η έρευνα του Ινστιτούτου Λάιμπνιτς τονίζει ότι ήταν αλληλένδετα τα σημαντικά πολιτικά γεγονότα και οι συγκρούσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης και η διακύμανση των επιτοκίων των γερμανικών κρατικών ομολόγων.

Το επιτόκιο των bunds, των γερμανικών δεκαετών ομολόγων που αποτελούν τα αξιόγραφα αναφοράς στην ευρωζώνη, έπεσε ραγδαία όταν οι αγορές μάθαιναν ειδήσεις σχετικά με την Ελλάδα που εκλάμβαναν ως αρνητικές, όπως η απόφαση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα να διεξαχθεί δημοψήφισμα για τις μεταρρυθμίσεις που ζητούν οι πιστωτές της χώρας. Παρομοίως, τα επιτόκια των γερμανικών ομολόγων ανέβαιναν όταν μεταδίδονταν θετικές ειδήσεις για την Ελλάδα.

Εξάλλου, η Γερμανία έχει εξασφαλίσει σημαντικές συμβάσεις στο πλαίσιο των ιδιωτικοποιήσεων που έχει κάνει η Αθήνα από το 2011 σε αντάλλαγμα για τον δανεισμό της από τους Ευρωπαίους. Η εταιρεία Fraport, η οποία συνδέεται με μια ελληνική εταιρεία (σ.σ. τη Slentel Ltd του ομίλου Κοπελούζου), απέσπασε τη σύμβαση για την αγορά 14 ελληνικών περιφερειακών αεροδρομίων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων σε ιδιαίτερα δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς όπως η Κέρκυρα, έναντι περίπου 1,2 δισεκ. ευρώ.

Το Βερολίνο τηρεί έναν ιδιαίτερα σκληρό τόνο στην ελληνική κρίση, επιμένοντας συνεχώς για την εφαρμογή μέτρων λιτότητας παρά την ασφυξία που βιώνει η ελληνική οικονομία. Έχει κατηγορηθεί από ορισμένους οικονομολόγους και πολιτικούς ότι κατ' ουσίαν εξέδιδε διαταγές —diktats— στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της στα μέσα Ιουλίου για το τρίτο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων.

Η γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ είχε δεσμευθεί στους Γερμανούς φορολογούμενους ότι τα προγράμματα στήριξης της ελληνικής οικονομίας δεν θα τους στοίχιζαν τίποτε.

Το Βερολίνο συνεχίζει να αντιτίθεται κάθετα στην απομείωση της ονομαστικής αξίας του ελληνικού χρέους, που οι περισσότεροι οικονομολόγοι και ορισμένοι διεθνείς χρηματοοικονομικοί οργανισμοί όπως το ΔΝΤ θεωρούν μη βιώσιμο (>170% του ΑΕΠ).

Ακόμη, το Ινστιτούτο Λάιμπνιτς σημειώνει στη μελέτη του πως και άλλες χώρες, ευρωπαϊκές και μη —όπως η Γαλλία, η Ολλανδία αλλά και οι ΗΠΑ— έχουν επίσης ωφεληθεί με τον ίδιο τρόπο από την κρίση, αν και σε μικρότερη κλίμακα.