Με νέα τείχη και κλειστά σύνορα, η Ευρώπη υποδαυλίζει το μίσος και τον διχασμό

H Ευρώπη δεν έχει διδαχθεί το μάθημα. Ή δεν έχει θελήσει να το διδαχθεί. Και πάλι τείχη, και πάλι κλειστά σύνορα. Είκοσι έξι χρόνια μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου και τη χαρά που κυριάρχησε για έναν κόσμο ενωμένο, χωρίς τείχη και μίση, κάνουμε και πάλι λάθος. Δεν έχουμε διδαχθεί τίποτα.

Η πραγματικότητα μας συνθλίβει. Είμαστε μάρτυρες ενός ιστορικού γεγονότος, της μεγαλύτερης ανθρώπινης κινητοποίησης των τελευταίων αιώνων. Αυτό που παρακολουθούμε είναι μόνο η αρχή μιας πολύ μακράς διαδικασίας. Αλλά είναι αργά, πολύ αργά. Η Δύση έχει χάσει μια ιστορική ευκαιρία. Θα μπορούσαμε να έχουμε βοηθήσει την Αφρική να βγει από τη φτώχεια και τη δυστυχία της. Αντί γι΄ αυτό, αρκεστήκαμε να κάνουμε το ανθρωπιστικό μας καθήκον. Γιατί δεν υπάρχει άλλος τρόπος: Δεχόμαστε αυτό το τεράστιο πλήθος μεταναστών και προσφύγων χωρίς να διαθέτουμε τα μέσα για να το κάνουμε με αξιοπρέπεια. Αποφύγαμε να παρέμβουμε όταν έπρεπε εξαιτίας ιδεολογικών αγκυλώσεων, άγνοιας, αδράνειας, προκαταλήψεων.

Φοβηθήκαμε μήπως χαρακτηριστούμε νεοαποικιοκράτες, ενώ στην πραγματικότητα είμαστε νεοϊμπεριαλιστές.
Κι έτσι η Δύση παραμένει αιχμάλωτη των φόβων της και τρομοκρατημένη από αυτή την «εισβολή», την οποία προσπαθεί να αποκρούσει. Η απάντηση την οποία δίνει είναι απελπισμένη. Και παραπέμπει σε έναν τρομερό συμβολισμό.

Πριν από μερικά χρόνια γιορτάσαμε την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και ονειρευτήκαμε έναν κόσμο ενωμένο, ισχυρό, πολυφυλετικό. Τώρα κάνουμε βήματα προς τα πίσω, κτίζοντας τείχη ανάμεσα στο Μεξικό και τις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Σερβία, στο Κόσοβο, στην Ουγγαρία, ίσως αύριο στην ΠΓΔΜ. Για να μη μιλήσουμε για το Ισραήλ. Επιστρέφουμε στον κόσμο τον οποίο δεν θέλαμε, όπου ο καθένας προσπαθεί να προστατευθεί γιατί βλέπει στους άλλους έναν κίνδυνο για την ύπαρξή του.

Φοβόμαστε τον εαυτό μας. Υπάρχει ένα πρόβλημα δημοκρατικό. Ιδεολογικό. Δεν καταφέραμε να δείξουμε αλληλεγγύη ούτε στην Ελλάδα. Επιβάλαμε κανόνες που ξέρουμε ότι δεν θα τηρηθούν. Κι όμως το κάναμε, ανήσυχοι για τα αποτελέσματα που θα μπορούσε να έχει η αλλαγή σε μια χώρα. Η Αθήνα συνεθλίβη από την αυστηρότητα της τρόικας. Θριάμβευσαν οι εθνικισμοί και οι λαϊκισμοί. Κι εμείς είμαστε ανίκανοι να αντιδράσουμε.

Δεν έχω λύσεις, το παραδέχομαι. Τις αναζήτησα και δεν τις βρήκα. Όλα τώρα είναι πιο δύσκολα, πιο πολύπλοκα. Φοβάμαι πως είναι ήδη αργά. Είμαι βέβαιος όμως, πως αν δεν αντιδράσουμε με ευφυΐα, αν η Ευρώπη δεν αντιμετωπίσει με μια κοινή πολιτική αυτή τη μεγάλη παγκόσμια έξοδο, θα έρθει σύντομα το τέλος της ειρήνης και της ελπίδας. Το Ισλάμ είναι η δεύτερη θρησκεία στη Γερμανία. Στη Γαλλία υπάρχουν έξι εκατομμύρια μουσουλμάνοι. Πώς είναι δυνατόν να διατηρούμε την ψευδαίσθηση ότι θα σταματήσουμε την ενσωμάτωση αυτών των ανθρώπων;

Εμείς, στην Ευρώπη, πιστέψαμε ότι ήμασταν οι καλύτεροι. Ότι θα μπορούσαμε να εξάγουμε τα πολιτικά και κοινωνικά μας μοντέλα. Τη δημοκρατία. Ο Σαντάμ Χουσέιν ήταν ένας τύραννος, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία γι΄ αυτό. Αλλά αυτοί που εισέβαλαν στο Ιράκ ήταν εγκληματίες, που επιπλέον δεν έλυσαν κανένα πρόβλημα. Κανείς δεν έχει τολμήσει να τους παραπέμψει στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Χιλιάδες νεκροί, πολλοί από αυτούς Αμερικανοί. Τώρα βλέπουμε τις συνέπειες. Θα χρειαστούν ίσως και είκοσι χρόνια για να αρχίσει να εξομαλύνεται η κατάσταση. Αλλά φοβάμαι ότι θα είναι πάντα πολύ αργά.
 
(Πηγή: La Repubblica)
 
*Ο Μαρέκ Αλτέρ είναι Γαλλοπολωνός συγγραφέας και ακτιβιστής

Τα κείμενα που φιλοξενούνται στη στήλη «Ιδέες και Απόψεις» του ΑΠΕ- ΜΠΕ δημοσιεύονται αυτούσια και απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων και όχι του πρακτορείου.